نارنج سبز سیاسی اجتماعی تحلیلی

بررسی مطبوعات و نشریات فارسی زبان

نارنج سبز سیاسی اجتماعی تحلیلی

بررسی مطبوعات و نشریات فارسی زبان

چند هزار نفر دیگر به خیل 5/3 میلیون بیکار کشور می‌پیوندند!/فرارو

احتمال افزایش دوباره نرخ بیکاری

در حالی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی- اجتماعی از افزایش نرخ بیکاری در فصل تابستان نسبت به فصل بهار خبر می‌دهند، اما مرکز آمار ایران با وجود گذشت قریب به نیمی از فصل پاییز نرخ بیکاری تابستان را اعلام نکرده است. این اتفاق پس از آن رخ می‌دهد که در پی اعلام بیکاری بیش از 5/3 میلیونی در بهار وزارت کار آن آمار را زیر سوال برده بود.

با وجود گذشت 45روز از فصل پاییز هنوز میزان نرخ بیکاری فصل تابستان اعلام نشده است، در حالی که باید پیش از این‌ها روند آماری بیکاری در کشور اعلام می‌شد.

عادل آذر رییس مرکز آمار ایران چندی پیش تکمیل نشدن بررسی‌ها را عامل اصلی این تاخیر دانسته بود. وی همچنین از اعلام این نرخ به محض تکمیل شدن چرخه محاسبه بیکاری خبر داده بود.

از سوی دیگر طه نورالهی مدیرکل جمعیت نیروی کار و سرشماری مرکز آمار ایران درباره زمان دقیق اعلام نرخ بیکاری فصل تابستان سال‌جاری گفت: «هنوز برای اعلام این نرخ زود است، چون تاکنون بررسی ها برای تعیین این نرخ نهایی نشده است.»

این مقام مسئول مرکز آمار ایران همچنین تاکید کرد که برای اعلام این نرخ تا زمان آغاز فصل بعدی (زمستان) فرصت داریم و می توانیم تا آن زمان این نرخ را اعلام کنیم.

با این وجود نگرانی‌ها درباره احتمال افزایش نرخ بیکاری بیش از پیش شده است برخی ناظران دلیل تاخیر در اعلام آمار را نیز همین مطلب می‌دانند.

در فصل بهار پس از اعلام بیکاری 6/14 درصدی از سوی مرکز آمار ایران وزارت کار به این امار انتقاد کرد و آن را زیر سوال برد. شیخ الاسلامی وزیر کار درباره این نرخ بیکاری در بهار گفته بود که به نظر می‌رسد نرخ بیکاری بهار 89 دارای اشتباه است و یا این‌که نرخ‌های اعلام شده در سالهای گذشته اشکال داشته است.

همچنین وزیر کار در آن مقطع عنوان کرده بود؛ اگر نرخ بیکاری بهار 89 را بپذیرد به معنی افزایش 1 میلیون نفر بیکار جدید است. البته وی تاکید داشت که با ابهام و بی‌میلی ناچار است نرخ بیکاری محاسبه شده توسط مرکز آمار ایران را بپذیرد.

پس از این نوع برخورد و اظهارات وزیر کار درباره غیرقابل استناد بودن نرخ بیکاری مرکز آمار، این سازمان اعلام کرد که اطلاعات رسمی، دقیق و صحیح خود را از طریق سایت اطلاع رسانی می کند. اگر صحبت‌های وزیر کار مورد تائید ما بود، اطلاعات خود را بر روی سایت قرار نمی‌دادیم، قرار دادن این اطلاعات بر روی سایت به معنای این است که مرکز آمار بر صحت آمارهای خود پافشاری می کند.

در همین حال، این مرکز اعلام کرد که نرخ بیکاری افزایش یافته و اگر صلاح باشد به این سخنان وزیر پاسخ خواهد داد.

اپیدمی بیکاری
در حالی نرخ بیکاری بهار امسال 6/18 درصد اعلام شد که این نرخ در بهار سال 88این نرخ 1/11 درصد اعلام شده بود و رشد ناموزون بیکاری در کشور باعث شد که کارشناسان اقتصادی و اجتماعی زنگ خطر را در این باره به صدا درآورند.

دکتر مسعود نیلی که خود یکی از این کارشناسان بود بیکاری را به عنوان مهمترین چالش اقتصادی در سال‌های آینده معرفی کرد و دلیل این مسئله را نیز تقاضای روز افزود متولدین دهه شصت برای کار دانست.

به اعتقاد نیلی متولدین دهه شصت که تاکنون تقاضای خود برای کار را به دلایل مختلف از جمله تحصیل، خدمت سربازی و.. به تاخیر انداخته بودند اکنون با پایان دوران تحصیل و خدمت سربازی به بازار کار هجوم آورده اندو هر روز به میزان تقاضاها برای یافتن کار نیز افزوده می‌شود.

از سوی دیگر برخی از اقتصاددانان به مسئله دیگری نیز اشاره می‌کنند و آن را دلیلی برای افزایش نرخ بیکاری می‌دانند. آن‌ها معتقدند وضعیت رکود اقتصادی و صنعتی چند ساله اخیر باعث شده است که بسیاری از واحدهای صنعتی روبه ورشکستگی و تعطیلی بروند و کارگران آن‌ها نیز از کار بیکار شوند.

با این اوصاف برخی بررسی‌ها نیز از احتمال تحقق نرخ بیکاری 18درصدی در کشور خبر می‌دهند. این بررسی ها دلایل این افزایش بیکاری را کاهش سرمایه گذاری و افزایش جمعهیت در کشور می‌دانند.

با استناد به آخرین نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن که در سال 85 اعلام شده است، جمعیت فعال 10 ساله و بیشتر از آن، از 12 میلیون نفر سال 65 به 16 میلیون نفر در سال 75 و سپس به بیش از 23 میلیون نفر در سال 85 افزایش یافته و در سال گذشته نیز این تعداد 23 میلیون و 800 هزار نفر اعلام شده است.

اما در مقابل این افزایش عرضه نیروی کار، روند سرمایه گذاری در کشور صعودی نبوده است. طبق آمارهای مرکز پژوهش های مجلس، در حالی که طی سال های 67 تا 75 اقتصاد ایران از رشد متوسط سرمایه گذاری سالانه 7/12 درصدی برخوردار بود، در سال های 75 تا 79 این میزان رشد سالانه به 4/8 درصد کاهش یافت و پس از آن نیز این روند نزولی طی شد و در سال 85 به رشد سالانه 5/5 درصد رسید.

در کنار این روند، افزایش چشمگیر واردات در سال های برنامه چهارم که به اذعان خود مسئولان حتی بیش از میزان ذکر شده در برنامه چهارم بود نیز طبیعتا در کاهش اشتغال کشور تاثیر گذاشته است. چرا که طبق آمارهای سازمان بین المللی کار به ازای هر 100 دلار واردات یک شغل در کشور مقصد از بین می رود.

براین اساس، طبق آمارهای گمرک کشور 34 درصد واردات 32 سال گذشته در سال های برنامه چهارم صورت گرفته است. این میزان واردات در طی برنامه چهارم در حالی 240 میلیارد دلار بوده که این میزان در برنامه های اول تا سوم به ترتیب 108 میلیارد دلار، 68 میلیارد دلار و 117 میلیارد دلار بوده است.

با توجه به وضعیت کنونی افزایش بیکاری در کشور و تحلیل‌های کارشناسان اقتصادی در این باره به نظر می‌رسد باید منتظر همه گیر شدن مسئله بیکاری در کشور باشیم. اگر تاکنون در خانواده شما یک بیکار وجود داشت، این احتمال دور از ذهن نیست که در آینده نزدیک بیکاران خانواده بیشتر شود.