وقتی وزارت بهداشت جا خالی می دهد؛ / فردا

پرونده ای برای بیمارستان های آلوده کننده

امروز 2385 روز از زمان اجرایی نشدن قانون مصوب مجلس گذشته است. زباله‌های پزشکی در زمره زباله‌های ویژه و خطرناک قرار گرفته‌اند و در قانون به صراحت متولی جمع‌آوری زباله‌های بیمارستان خود تولیدکنندگان آن یعنی بیمارستان و درمانگاه‌ها عنوان شده اند.

شش سال است که متولی جمع آوری زباله‌های بیمارستانی مشخص شده و طبق قانون مدیریت پسماندها، مصوبه تاریخ 9 خرداد 1383، وزارت بهداشت موظف به نظارت جدی بر جمع‌آوری و بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستانی است اما هنوز این وزارت‌خانه از اجرای این وظیفه خطیر شانه خالی می‌کند و نوک پیکان وظایف را به سمت شهرداری نشانه می‌گیرد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی «فردا» ، در این مسئله که تمام نهادهای دولتی و حتی خصوصی موظفند تا سلامت تک‌تک شهروندان ایرانی و پایتخت‌نشین‌ را تامین و ارتقا بخشند، شکی نیست اما سوال مهمی که در اینجا مطرح می‌شود این است که وزارت بهداشت چرا و با چه نیتی زیر بار مسولیت قانونی‌اش نمی‌رود؟

قانون چه می‌گوید؟
بحث زباله‌های بیمارستانی و جمع‌آوری این مواد بیماری‌زا، بیش از 2385 روز پیش مطرح و پس از تصویب قانونی به صورت بخشنامه به وزارت بهداشت، شهرداری و دیگر نهادها ارسال شد اما این قانون هنوز نه تنها شکل و صورت اجرایی به خود نگرفته بلکه مانند سال‌های قبل از تصویب، شهرداری هنوز بخش عمده‌ای از زباله‌های بیمارستانی را که بسیار هم خطرناکند، جمع‌آوری و امحا می‌کند.

این در حالی است که بر اساس قانون پسماندهای مجلس شورای اسلامی، زباله‌های بیمارستانی جزو زباله‌های خطرناک محسوب می‌شوند و جمع‌آوری و امحای این نوع خطرناک از زباله‌های بیمارستانی برعهده تولیدکنندگان آن که همان بیمارستان‌ها هستند، است.

از سویی دیگر، بر اساس ماده 2 قانون پسماندها، انواع و اقسام زباله‌ها تعریف شده‌اند و زباله‌های پزشکی در زمره زباله‌های ویژه و خطرناک قرار گرفته‌اند که سلامتی و جان شهروندان را به مخاطره می‌اندازند. در این قانون همچنین به صراحت ذکر شده که متولی جمع‌آوری زباله‌های بیمارستان خود تولیدکنندگان آن یعنی بیمارستان و درمانگاه‌ها هستند نه شهرداری.
هیات دولت نیز در مصوبه‌ای تحت عنوان ضوابط و روش‌های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی که اردیبهشت سال 1387 ابلاغ کرد، از بیمارستان‌ها خواست در مبدا زباله‌های عفونی، تیز و برنده خود را بی‌خطر سازی کنند. همچنین مراکز بهداشت و درمانی کوچک نیز موظف شدند از سایت مرکزی برای بی‌خطر سازی پسماندها استفاده کنند. اما هنوز مشخص نیست چرا وزارت بهداشت از زیر بار این مسئولیت بسیار مهم فرار می‌کند و طوق اشتباهات و کوتاهی‌های خود را از گردن برداشته و به گردن شهرداری می‌اندازد.

شهرداری چه می‌کند؟
امروز 2385 روز از زمان اجرایی نشدن قانون موصب مجلس گذشته و شهرداری کلان شهر تهران با وجود اینکه وظیفه جمع‌آوری و امحاء زباله‌های بیمارستانی را ندارد اما باز هم دفن بهداشتی این نوع زباله را در مرکز دفن پسماند انجام می‌دهد. در حالیکه مسولان وزارت بهداشت همانند سال‌های گذشته، حرف‌هایی از خرید اتوکلاو و زباله سوز برای پسماندهای بهداشتی زده‌اند اما باز هم می‌بینیم که اتفاقی در این زمنیه رخ نداده است.

از سوی دیگر شورای شهر تهران و کمیته محیط زیست که در راس آن رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد، سال گذشته در نامه‌ای به دولت از این نهاد خواست تا به وظایف قانونی خود در این ارتباط عمل کند. مسئولیتی که تا کنون اثری از اجرایی شدن آن به چشم نمی‌خورد. کمیته محیط زیست شورای شهر تهران، در این نامه‌ خطاب به مسئولان دولتی اعلام کرد که وزارت بهداشت در ارتباط با درخواست شورای شهر تهران برای اجرای تکالیف مندرج در قانون جامع مدیریت پسماند و آیین‌نامه‌های مرتبط از یک سو و ‏تدوین ضوابط و استانداردهایی که هنوز انجام نشده از سویی دیگر، هیچ اقدام لازم و ضروری انجام نداده و اعتبارات مورد نیاز برای اجرای ضوابط اجرای پسماندهای پزشکی سال 89 و 80 نیز تامین نشده‌اند.

 

معصومه ابتکار , رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران در این خصوص می‌گوید: مصوبه مجلس، تکالیف سازمان‌های مختلف را در زمینه پسماندها و زباله‌های بیمارستانی مشخص کرده. اما هنوز کلان شهر تهران با استانداردهای مورد نظر برای بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستانی فاصله زیادی دارد.

با وجود اینکه سازمان تازه تاسیس مدیریت پسماند تلاش زیادی در زمینه زباله‌های بیمارستانی انجام داده و شهرداری تهران نیز با وجود این که فراتر از وظیفه خود در زمینه امحاء و معدوم‌سازی زباله‌های بیمارستانی وارد عمل شده اما بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستانی نیاز به مدیریت متمرکز وزارت بهداشت دارد چون حجم تولید این زباله‌ها بسیار زیاد است و موضوع خطرناک بودن این زباله‌ها بر کسی پوشیده نیست.

در حال حاضر حدود هفت تا هشت هزار واحد پزشکی و بهداشتی کوچک در شهر تهران وجود دارد که در آنها بی‌خطرسازی زباله امکان‌پذیر نیست و از آنجائیکه سایت مرکزی برای بی‌خطرسازی زباله‌های خطرناک وجود ندارد، در نتیجه فرآیند بی‌خطر سازی در مورد زباله‌های خطرناک کلانش هر تهران صورت نمی‌گیرد و تفکیک زباله‌های بیمارستانی نیز به ‌طور مناسبی انجام نمی‌شود و این موضوع باعث انتشار روزانه انواع بیماری‌های عفونی به سطح شهر می‌شود. باید دید وزارت بهداشت چه پاسخی برای این کوتاهی خود دارد؟

زباله‌هایی بس خطرناک، رها شده در شهر
روزانه بیش از 330 مرکز بهداشتی، درمانی و بیمارستانی در حدود 70 تا 80 تن زباله بیمارستانی خطرناک تولید می‌کنند. پسماندهایی که شامل پسماندهای عفونی، پاتولوژیک، اجسام تیز، دارویی، سرطان‌زا، شیمیایی، رادیواکتیو، کپسول‌های حاوی گازهای پرفشار و فلزات سنگین و حتی اعضای بدن هستند که هر کدام به نوبه خود می‌توانند نقش یک زباله خطرناک شهری را ایفا کنند.

حال سوال این است؛ آیا بهتر نیست امحاء و معدوم‌سازی زباله‌های خطرناک بیمارستانی در اولویت نخست وظایف وزارت بهداشت که اتفاقا مصوبه مجلس شورای اسلامی نیز هست، قرار بگیرد تا از بخشی از وظایف فرا قانونی شهرداری کم شود و ایمنی سلامت شهروندی در کلان شهر تهران به صورت همه جانبه، چه از سوی دولت و چه از سوی مجلس توسعه و رشد یابد ؟

http://www.fardanews.com/fa/news/124977/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%87-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87