ناصرتقوایی:سینمای امروز ایران با واقعیت جامعه تطابق ندارد -ایلنا

آنچه که امروز به آن کم بها داده می‌شود بحث آموزش است امروز دانشکده‌ها سدی قوی در برابر استعدادها هستند و این سد آنچنان قوی است که حتی اگر نیما یوشیج نیز امروز حضور داشت نمی‌توانست وارد این دانشکده‌ها شود.

  ناصر تقوایی معتقد است سینمای امروز ایران بازتاب واقعیت‌های جامعه نیست و به همین دلیل است که مخاطبان و مردم از سینما استقبال نمی‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا ناصر تقوایی کارگردان سینمای ایران در نشست بررسی وضعیت سینمای کوتاه در خانه سینما ،با توجه به اهمیت مطالعه و ادبیات در سینما گفت: مطالعه وقتی برای سرگرمی باشد شکل دیگری دارد و وقتی برای آموزش باشد شکل دیگری به خود می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه هنرمند برای ابراز سخنان خود نیاز به فضای آزاد دارد گفت: هر جامعه‌ای برای خود شکلی دارد و گاهی ممکن است هنرمند در یک جامعه تحت فشار باشد. این تصور که اگر هنرمند در فشار باشد کار بهتری عرضه می‌کند یک تصور نادرست و فاشیستی است زیرا هنرمند بر اثر فشار حذف می‌شود. قبل از آنکه بخواهد اثر هنری تولید کند.
وی با اشاره به وضعیت امروز سینما در جهان گفت: سینما که امروز دنیا را گرفته است سینمای مبتنی بر فن است و هر چه این فنون رشد کند فیلم‌های جذاب‌تری ساخته می‌شود اما در این میان بسیاری از فیلم‌سازان نمی‌توانند حرف خود را در این سینما بزنند. مانند جان فورد که علیرغم آنکه فیلم‌های عظیمی ساخته است اما نتوانسته جهان‌بینی خود را در فیلم نشان دهد.
وی با اشاره به وضعیت سینمای اروپا گفت: سینمای اروپا می‌خواهد به گذشته بازگردد و حقیقت را کشف کند. اما حقیقت یک مسئله واحد نیست بلکه یک شکل تجریدی و مجرد است مانند اعتماد. آیا اعتماد در مناسبات آدم‌ها شبیه هم هست، خیر اینگونه نیست و بسیار متکثر است.
تقوایی با تاکید بر رویکرد افلاطونی و ارسطویی به هنر و سینما افزود: فیلمسازان ما در سابقه 80 تا 90 ساله خود همیشه روش افلاطونی را در پیش گرفته‌اند و این روش نیز متاثر از نویسندگان ما بوده است. زیرا ما ملتی هستیم که معروف به ملتی شاعر مسلک هستیم و این مسئله وجه مشترک همه قومیت‌ها است و همیشه در ایران این مسئله مطرح بوده است.
وی ادامه داد: در این میان زبان بسیار اهمیت دارد و حکومت‌ها چه در دست ایرانیان بوده و چه در دست غیر ایرانیان به زبان فارسی اهمیت می‌دادند و همه نویسندگان نیز با هر گویشی بر زبان فارسی تاکید می‌کردند. امروز نیز به همین دلیل است که بعضاً دیده می‌شود بعضی مخاطبان ما در خارج از کشور با فیلم‌های ما ارتباط کامل برقرار نمی‌کنند. در حالی که با تصاویر این فیلم‌ها به خوبی ارتباط برقرار می‌کنند اما رابطه خوبی با زبان فارسی برقرار نمی‌شود.
تقوایی با تاکید بر اینکه سینما همیشه زیر سیطره ادبیات بوده است گفت: سینما زمانی رها می‌شود که از دیکتاتوری ادبیات مستقل شود. به طور مثال اولین هنری که از سیطره ادبیات رها شد خط فارسی بود و در دوره‌ای خطاط‌ها و خوش‌نویسان هنر مجرد خود را به صورتی عیان کردند که فقط خط آنها دیده شود.
کارگردان فیلم کاغذ بی‌خط با اشاره به وضعیت فیلم کوتاه گفت: امروز فیلم‌های کوتاه به لحاظ تکنیکی رشد زیادی کرده‌اند و قابل مقایسه با دوره‌های گذشته نیستند. امروز ابزار دیجیتال به دلیل سهولت و آزادی که به فیلم‌سازان داده است به آنها اجازه می‌دهد تا هر کاری را تمرین کنند و تجربه به دست آورند و کم‌کم به یک زبان شسته و رفته و قوام یافته برسند.
وی ادامه داد: امروز هر فیلمی فارغ از آنکه به صورت دیجیتال و 35 ساخته شود با هم برابری می‌کنند و ارزش دارد و همانقدر که یک فیلم 35 باید از لحاظ سینمایی قوام داشته باشد فیلم دیجیتال نیز باید قوام و هویت داشته باشد.
کارگردان فیلم کاغذ بی‌خط با اشاره به تاثیر ادبیات بر سینما و جامعه در طول سال‌ها افزود: فیلم‌سازان ما وارث نویسندگان هستند. نویسندگانی که در زمانی که جامعه در حال پوست‌اندازی بود رشد کردند.
وی ادامه داد: جامعه ایران در دوره‌ای فاقد فیلسوف بود لذا بعضی از نویسندگان سیاسی شدند و متاسفانه گروهی از نویسندگان بیش از حد وقت خود را آلوده سیاست کردند و این امر باعث شد هنر و ادبیات ما ضربه بخورد و سانسور شدید در دوره‌ای محصول همین آلوده شدن بیش از حد هنر به سیاست است.
تقوایی افزود: ممکن است در جامعه ما در قرن‌های گذشته به دلیل بعضی ممنوعیت‌ها آسیب دیده باشد اما هنرمندان با استفاده از اجبار موجود زبان خاصی را به وجود آوردند که یکی از آنها به کار گرفتند تمثیل است.
کارگردان فیلم ناخدا خورشید با اشاره به اهمیت روایت در فیلم گفت: بزرگ‌ترین اشکال ما در فیلم‌ها این است که ما در بحث روایت و تکنیک کارآزموده نشده‌ایم و همچنان در این قضیه ضعف داریم و این ایراد نیز به ادبیات ما باز می‌گردد.
وی ادامه داد: اینکه امروز ادبیات غربی در کشور گسترش یافته و سیل ترجمه‌ها از ادبیات غربی وارد کشور شده است محصول همین ضعف است.
تقوایی ادامه داد: تا پایان قرن نوزده ادبیات سبک و سیاق دیگری داشت و داستان وقتی تمام می‌شد که موضوع نیز به پایان رسیده باشد. این خصلت همچنان وجود دارد اما امروز مدیوم دیگری نیز به نام فیلم و داستان آغاز شده است که ریشه در بعد از قرن نوزده دارد.
تقوایی با اشاره به تاریخ داستان کوتاه در جهان گفت: بعد از قرن نوزده داستان کوتاه شروع می‌شود. عده‌ای معتقد هستند که استقبال از داستان کوتاه به دلیل آن بود که مردم به علت مشغله خیلی فرصت ندارند که مطالب بلند بخوانند. اما من این موضوع را به وقت نداشتن مردم مرتبط نمی‌دانم.
وی ادامه داد: من معتقدم فیلم کوتاه شیوه جدیدی در فیلم‌سازی است و امروز هستند فیلم‌سازانی که نمی‌توانند فیلم کوتاه بسازند.
تقوایی با اشاره به سینمایی کیارستمی گفت: به طور مثال موضوعاتی که در فیلم‌های کیارستمی مطرح می‌شود اگر به فیلم‌ساز دیگری داده شود نهایت می‌تواند یک فیلم 20 دقیقه‌ای بسازد اما کیارستمی با ساختن درست یک فیلم بلند از درون این مضمون خارج می‌کند.
تقوایی با تاکید مجدد بر بحث ادبیات در سینما گفت: یکی دیگر از مشکلات ما تبدیل ادبیات به فیلم خوب سینمایی است و باید به آن توجه شود. زیرا فیلم‌نامه‌نویسی شکل دیگری از ادبیات است.
وی با اشاره به بحث آموزش افزود: آنچه که امروز به آن کم بها داده می‌شود بحث آموزش است البته امروز دانشکده‌ها زیاد هستند اما دانشکده‌ها سدی قوی در برابر استعدادها هستند و این سد آنچنان قوی است که حتی اگر نیما یوشیج نیز امروز حضور داشت نمی‌توانست وارد این دانشکده‌ها شود.
تقوایی با اشاره به علاقه‌مندی مردم به سینما گفت: اگر دامنه محدودیت‌ها کمتر بود سینما بزرگ‌ترین شغل مردم این کشور بود. سینما این قابلیت را دارد و آنقدر وسیع و گسترده است که همه به آن روی بیاورند. اما به دلیل بعضی مشکلات امروز از بین نزدیک به 100 گونه فیلم موجود فقط چند نوع آن در کشور ساخته می‌شود. لذا ما مشاهده می‌کنیم که فیلم‌هایی در گونه‌های علمی، نظامی، تخیلی و ... نداریم. حتی در بحث‌های تاریخی نیز به طول مثال درباره 8 سال دفاع مقدس آثار قابل درخوری نداریم و اگر بگویند یک فیلم نیم ساعته از این 8 سال نشان داده شود وجود ندارد.
وی در پایان تاکید کرد: امیدوارم شما فیلم‌سازان کوتاه بتوانید را خود را ادامه دهید و شما سینمای بلند را فراموش کنید و با فیلم کوتاه بتوانید سلیقه مردم را تغییر دهید. من معتقدم امروز موضوعات واقعی زندگی مردم در سینماهای ما وجود ندارد و این اصلی‌ترین دلیل است که باعث می‌شود مردم به سینما نروند.

براساس این گزارش در پایان این نشست امیر شهاب رضویان به نمایندگی از فیلم‌سازان کوتاه هدایایی را به ناصر تقوایی اهدا کرد.

http://www.ilna.ir/newsText.aspx?ID=174129