شیشه عمر گردش‌گری داخلی می‌شکند؟ - فرارو

اگرچه مسئولین اعتقاد دارند که هدفمندسازی تاثیری در میزان سفرها نخواهد داشت، با این حال فعالین توریسم داخلی باور دیگری دارند. آن‌ها می‌گویند وقتی سفر خارجی ارزان‌تر از سفر داخلی است، چرا مردم باید گردش‌گری داخلی را انتخاب کنند؟

پرسش پیشینی‌تر از این حرف‌هاست! به گزارش فرارو؛ کسی نمی‌گوید هدفمندسازی یارانه‌ها «چگونه» بر سفر تاثیر می‌گذارد، فعلاً دعوا بر سر این است که آیا اساسا هدفمندسازی تاثیری بر سفر دارد؟ ممکن است شما جواب این گزاره را بداهتاً مثبت بدانید، اما این عقیده همگان نیست. 

اگرچه برخی فعالین بخش گردش‌گری بر تبعات منفی هدفمندسازی یارانه‌ها بر سفر تاکید می‌کنند و معتقدند باید بسته‌های حمایتی بیش‌تری برای گردش‌گری تعریف گردد، ولی مسئولین بر این نکته پافشاری می‌کنند که آزادسازی حامل‌های انرژی تاثیر چندانی بر گردش‌گری نخواهد گذاشت.

به عنوان مثال دبیر اتحادیه هتل‌داران از جمله کسانی است که معتقد است گردش‌گری در خطر قرار گرفته است. جواد عباسی که پیش از این خبر از آغاز تدوین طرح پیش نویس حمایت دولت از بخش میراث فرهنگی و گردشگری در هدفمندی یارانه ها داده بود گفته است این طرح هیچ کمکی به رفع رکود از صنعت گردش‌گری نمی‌کند: «از آن‌جایی که این یارانه به صورت غیرمستقیم و نا‌محسوس ارائه شده و به طور مستقیم در اختیار هتل‌داران قرار نگرفته و یا در سبد خانواده‌ها لحاظ نمی‌شود نمی‌تواند کمکی برای سفر و گردش‌گری باشد. یارانه حمایتی دولت تنها در دو صورت می تواند هتل‌داران را از بحران نجات بدهد یا به صورت کمک بلا عوض به هتل‌داران جهت پوشش هزینه‌های هتل تعلق بگیرد یا به حامل‌های انرژی اختصاص پیدا کند».

اما مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران با رد تاثیر افزایش بهای هتل‌ها بر گردش‌گری می‌گوید: «افزایش قیمت خدمات گردشگری و کاهش سفر اولین نظریه اجرای هدفمندسازی است و با توجه به این که افزایش قیمت حمل و نقل تاثیر زیادی روی این صنعت دارد، دیده شده که تنها 8 درصد از مردم در زمان سفر از هتل و هتل آپارتمان ها استفاده می‌کنند و تنها یک درصد از هواپیما استفاده می‌شود».

محمدرضا فرزین، معاون وزیر اقتصاد و سخن‌گوی کارگروه تحول اقتصادی نیز به تجربه سهمیه‌بندی بنزین اشاره می‌کند که نتوانست تاثیری در میزان سفر شهروندان داشته باشد و گفت: «با اجرای هدفمندی یارانه‌ها هم قطعا میزان سفر در کشور کاهش پیدا نخواهد کرد زیرا افزایش قیمتی که الان طبق مصوبه در مورد حمل و نقل برون شهری داریم، بسیار اندک است ضمن این که با مبالغی که در اختیار خانوار ها قرار داده شده بیش از 50 درصد جامعه قدرت خریدشان افزایش پیدا کرده است بنابراین آنها هم یکی از کالاهایی که در سبدشان دارند، کالای سفر است که انتخاب خواهند کرد».

با این حال دفاتر خدمات‌دهنده گردش‌گری نظر دیگری دارند. مجتبی تهرانی عضو انجمن صنفی خدمات مسافرتی ایران به کساد بودن بازار تورهای نوروزی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «در زمان مشابه سال قبل،‌ ما ثبت‌نامی داشتیم ولی موضوع این است که هر سال نسبت به سال پیش افت دارد،‌ یک زمانی مهرماه ثبت‌نام نوروزی داشتیم و حال به احتمال زیاد دم رفتن تصمیم می‌گیرند و می‌آیند. خانواده‌ها کمبود بودجه دارند و سفر در پایین سبد خانوار هم جای ندارد».

به نظر می‌رسد انکار تاثیر افزایش هزینه‌های حمل و نقل بر میزان گردش‌گری داخلی، چندان با مبانی نظری عرضه و تقاضا و علم اقتصاد سازگار نباشد. چنان که رئیس شورای شهر بمپور سیستان و بلوچستان نیز، شهر خود را یکی از مقصدهای مناسب برای گردش‌گری عنوان می‌کند، اما می‌افزاید: «هزینه سفر به ایرانشهر با هواپیما برای هر نفر حدود 250 هزار تومان می‌شود. هزینه اقامت را هم به آن بیفزایید خواهید دید که سفر به دوبی و ترکیه از این سفر ارزانتر خواهد بود. نبود امکانات حمل‌ونقل آسان و ارزان نظیر قطار سبب شده تا مسافرت با خودرو آن هم با وجود سهمیه‌بندی بنزین و بعد مسافت در گزینه‌های مردم برای گردشگری قرار نگیرد و تنها هواپیما برای ورود به سیستان و بلوچستان مناسب باشد».

نرخ ارز چگونه گردش‌گری را متاثر می‌کند؟
نرخ ارز از جمله مواردی است که اقتصاددانان معتقدند اصلاح نکردن آن می‌تواند به چشم اسفندیار هدفمندسازی یارانه‌ها تبدیل شود. آن‌ها معتقدند پایین بودن نرخ ارز در ایران سبب می‌شود هزینه‌ تمام‌شده کالاهای خارجی از کالاهای داخلی کمتر شود و بدین ترتیب باعث ورشکستگی تولیدات داخلی شود. به عقیده آن‌ها اگرچه ظاهراً بازار ارز در تعادل عرضه و تقاضا قرار دارد و نرخ ارز واقعی است، اما باید تاثیرات دلارهای نفتی را در غیرواقعی‌ ساختن حالت تعادلی بازار در نظر داشت.

آن‌ها به شواهدی نظیر شدت گرفتن قاچاق ارز از مرزهای ایران طی ماه‌های اخیر اشاره می‌کنند و می‌افزایند از آن‌جا که دولت بخش اعظم ارز بازار داخلی را تامین می‌کند، به همین جهت بازار ارز انحصاری است و تعادل در عرضه و تقاضای بازار نشانه‌های غلطی درباره واقعی بودن نرخ ارز به ما می‌دهد.

یکی از کالاهایی که در صورت عدم اصلاح نرخ ارز با هدفمندسازی یارانه‌ها نمونه خارجی آن به نمونه داخلی ارجحیت پیدا می‌کند و ارزان‌تر می‌شود، «سفر» است. در حقیقت دولت قیمت سفرهای درون ایران و بهای گردش‌گری داخلی را واقعی کرده است، اما در حال اعطای یارانه به سفر خارجی است. 

به همین دلیل است که مجتبی تهرانی می‌گوید: «با برنامه‌هایی که در کشورهای همسایه تدارک دیده شده و بسته‌های سفر با قیمت پایین به کشورهایی مانند مالزی و تایلند،‌ تفاوت قیمت تورهای داخلی و خارجی کاهش داشته است. به عنوان مثال تور 3 شب و 4 روز شیراز بدون شام و ناهار می‌شود 400 هزار تومان حالا حساب کنید تور 7 روزه چقدر خواهد شد،‌ مشخص است که مردم ترجیح می‌دهند بروند خارج».

http://www.fararu.com/vdcjovem.uqeaozsffu.html