نارنج سبز سیاسی اجتماعی تحلیلی

بررسی مطبوعات و نشریات فارسی زبان

نارنج سبز سیاسی اجتماعی تحلیلی

بررسی مطبوعات و نشریات فارسی زبان

بقایی و تئوری قدرت برای بقای ثروت

احمد غلامی

این حکایت خیلی تکراری است، اما حتی بعضی حکایت‌های تکراری هم به تکرار شنیدنش می‌ارزد. روزی خبرنگاری از برنارد شاو،‌ نویسنده‌ طناز انگلیسی می‌پرسد: «شما برای چه می‌نویسید؟» و برنارد شاو به صراحت جواب می‌دهد: «برای پول». برنارد شاو که می‌داند این جواب صریح و قاطع و دور از انتظار در زمان و فضای آرمانی آن روزگار چندان به مزاج خبرنگار خوش نیامده از او می‎پرسد: «شما برای چه می‌نویسید؟» خبرنگار که انگار چیزی در گلویش مانده می‌گوید: «برای انسانیت». برنارد شاو می‌گوید: «خب، معمولا آدم برای چیزی می‌نویسد که ندارد. من پول ندارم».

 


 

حیرت‌انگیز نیست که پای نزدیکان و مدیران دولت احمدی‌نژاد به دلایل مالی،‌ حقوقی و سوءمدیریت به زندان باز شده است. آنها از چیزی می‌نوشتند و حرف می‌زدند که نداشتند. «روحیه مهرورزی، رایحه خوش خدمت و ایضا پاک‌دستی.»این‌طور که پیش می‌رود، حمید بقایی نه اولین نفر و نه آخرین نفر از مدیران احمدی‌نژاد است که احضار و احتمالا زندانی خواهد شد، اما این حیرت‌انگیز است که دولت احمدی‌نژاد بیش از هر دولت دیگری در مظان اتهام قرار گرفته و مجرم شناخته شده است. واقعا بی‌انصافی است همه تقصیر این وقایع را به گردن احمدی‌نژاد و دولتش بیندازیم. بالاخره آنچه بدیهی است فضای سیاست داخلی ایران است که مستعد پرورش و بروز این‌گونه خلاقیت‌هاست.
در سازوکار سیاست داخلی ایران چه شکاف‌هایی پدید آمده است که منجر به بروز این دست‌درازی‌ها می‌شود؟ این را نمی‌شود نادیده گرفت که «دولت ایرانی» به‌عنوان مجری سیاست ملت نسبت به دولت‌های دیگر بعضا در منطقه و قطعا در جهان اول از اختیارات کمتری برخوردار است؛ یعنی تئوری «فسادانگیزی قدرت مطلق» درباره دولت‌های ایران چندان صادق نیست. چون در دولت‌های ایران موازنه قدرت به گونه‌ای است که حتی نوعی ناکارآمدی ایجاد می‌کند. البته این اتفاق در دولت احمدی‌نژاد را می‌شود به گردن گران‌شدن‌ نفت انداخت. بشکه‌ای‌ ١٢٠ دلار،‌ پولی است که در هر دولتی می‌تواند زلزله فساد ایجاد کند و شاید خیلی به پاک‌دستی و کج‌دستی هم ربطی نداشته باشد. به‌خصوص اینکه آدمی بیشتر تمایل به شر دارد و به همین دلیل هم بیش از آنکه به پاک‌دستی فکر کند، کج‌ دست است. به‌‌ویژه در کشورهای نفتی که حفره‌های بسیاری برای دستیابی و رسیدن به این گنج‌های بادآورده آدمی را وسوسه می‌کند.

اما آنچه نکته اساسی‌تر است و می‌شود آن را به‌عنوان نوع نگاه دیگر مطرح کرد این است که در ایران راه رفت‌وبرگشت قدرت و ثروت مسیری متفاوت با دیگر جاهای دنیا طی می‌کند. به بیان ساده‌تر، این‌قدر که قدرت مجرای برخورداری از ثروت است، ثروت در معادلات قدرت نقش ندارد.
در کشورهای سرمایه‌داری ثروت می‌تواند به قدرت تبدیل و در بازتاب بیرونی آن سپس به تأسیس حزبی سیاسی منجر شود. ثروتی که منشأ اثرگذاری در بدنه دولت‌ها و سیاست است، آن‌هم به شکل کاملا روشن و شفاف. البته در جهان‌هایی که دموکراسی در آنها نهادینه شده. اما مسیر کسب و انباشت ثروت در ایران به برخورداری از قدرت منجر نمی‌شود و کاملا برعکس، همواره هستند کسانی که می‌کوشند به قدرت برسند و از بلندای نردبان قدرت به‌راحتی بتوانند از شاخه‌های این درخت، میوه‌های ثروت بچینند.

شاید بی‌دلیل نباشد هرکسی که نسبتی با سیاست دارد، دغدغه‌اش بالارفتن از نردبان قدرت است. آن‌هم نه به عشق سیاست، بلکه به عشق رسیدن به ثروت و منتفع‌شدن از سفره‌های نفتی که در نهاد‌های دولتی پهن است. حالا حکایت بقایی، بقای همین سیاست است. سیاستِ از قدرت به ثروت رسیدن که دولت احمدی‌نژاد مظهر و آینه تمام‌نمای آن بود.

نظرنیوز

عربستان و سلاح هسته‌ای: نتوانستن یا نخواستن؟

حقایقی که فرید زکریا نادیده گرفت
نوشته یازدهم ژوئن فرید زکریا در روزنامه واشنگتن پست در مورد ناتوانی عربستان سعودی در دستیابی به سلاح هسته‌ای به بحث‌های زیادی دامن زده است. جفری لوییس، کارشناس آمریکایی مرکز جیمز مارتین که در حوزه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای فعالیت می‌کند، به زکریا پاسخ داده است.
 
ادامه مطلب ...

توافق هسته ای و اشتغال در ایران؟!

گزارش موردنظر برگرفته از دیدگاه شخصی خانم فرزانه رودی است. در این گزارش کوتاه بر اهمیت توافق هسته ای و رفع تحریم ها به عنوان پیش شرط اصلی موفقیت ایران در اشتغال زایی و توسعه ملی تأکید کرده است.


  ادامه مطلب ...

« کاسبان سه شنبه »

درباره عملکرد شرم آور دلواپسان در تشییع شهدا
روز تشییع شهدا به ویژه 175 شهید غواص که نحوه شهادت شان ، احساسات را جریحه دار کرد، برای اینان، فرصت مغتنمی بود تا به جای تکریم شهدا، بساط سیاسی خود را پهن کنند و به جای بلند کردن پرچم وحدت ملی، چماق جناحی شان را علم کنند و بر سر دیگران بکویند. گو این که نمی دانستند آنجا، ضیافت الهی شهداست نه چاله میدان جاهلان سیاسی.
 
ادامه مطلب ...

آینده روابط ایران و ترکیه در سایه امضای توافق نهایی

به زودی نظام منطقه‌ای تغییر می‌کند

ایران انتخاب‌های گوناگونی را در برابر نظام جدید منطقه‌ای دارد، نظامی که پیش‌بینی می‌شود بعد از توافق هسته‌ای احتمالی به وجود آید. بهبود روابط ایران با نظام بین‌المللی می‌تواند پیروزی مهمی برای ایران به حساب آید.
 
ادامه مطلب ...

درس های حزب‌الله برای حوثی‌ها

عربستان اشتباه اسرائیل را تکرار کرد
راهبردهای استفاده شده توسط حوثی‌ها، نشان از تأثیر حزب الله لبنان بر عملیات نظامی آنها دارد. مقاومت حوثی‌ها ممکن است در درازمدت تأثیر چشمگیری بر تصور عربستان از تهدیدات امنیتی در حوزه نفوذش بگذارد.
 
ادامه مطلب ...

ایران در حال کیش و مات کردن آمریکا در مذاکرات است

ایران در حال فشار آوردن به آمریکا برای دادن امتیازات در زمینه جزئیات نهایی بازرسی‌ها است. پس از موفقیت در کشیدن سیاست آمریکا به بن‌بست، رهبر ایران به دنبال کیش و مات می‌رود.
 




 
ادامه مطلب ...

آیا از کار افتادن بزرگترین شبکه وبلاگ‌نویسی عمدی است؟

آیا از کار افتادن بزرگترین شبکه وبلاگ‌نویسی عمدی است؟بنا به تحلیلی، وقتی شبکه‌های اجتماعی فیس بوک، توئیتر، یوتیوپ که خیلی کمتر از بلاگفا در ایران عضو ثابت و فعال داشتند فیلتر شده و از دسترس خارج می‌شوند، و یا بحث فیلتریتگ هوشمند شبکه‌های موبایلی همچون وایبر، واتس اپ، تلگرام و اینستاگرام علنا توسط مسئولان مطرح می‌شود، با کدام استدلال می‌توان بر تداوم فعالیت بزرگترین شبکه وبلگ‌نویسی و بلاگرها و امثالهم، صحه نهاد و آزادشان گذاشت؟

 
ادامه مطلب ...

مقدورات و محذورات دولت در همسایگی

میرمحمود موسوی

در سیاست خارجی هر کشور، روابط با همسایگان اولویت و اهمیت دارد. این اهمیت در تمام حوزه های مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی وجود دارد. حتی گسترش فناوری های نو نیز نتوانسته از درجه این اهمیت بکاهد. به هر دلیلی اگر دولتی نخواهد یا نتواند به این مهم توجه کند، به امنیت و منافع کشورش زیان رسانده است. روابط ایران با همسایگان را از جهتی می توان به عرب و غیرعرب تقسیم کرد. این دو بخش در بحث و تحلیل حتما مشترکات و تفاوت هایی دارند.


  ادامه مطلب ...

آب نباشد سیاست هم می‌خشکد

بحران جهانی کمبود منابع آب، امروز بیش از هر زمان دیگری به نگرانی‌های دولت‌ها تبدیل شده است. افزایش جمعیت جهان و مصرف بی‌رویه و بدون مدیریت منابع آب موجب شده است که بسیاری از کشورهای جهان در آینده‌ای نزدیک با بحران کمبود آب مواجه شوند. کمتر از یک‌درصد آبی که روی کره‌زمین قرار دارد برای ما انسان‌ها قابل استفاده است و نزدیک به ٢‌درصد آن نیز به شکل یخ‌هایی است که به آرامی درحال ذوب‌شدن و بدون این‌که از آنها استفاده شود به اقیانوس‌ها می‌ریزند. پروفسور رضا مولوی، رئیس سابق مرکز مطالعات ایران در دانشگاه دورهام انگلیس یکی از اندیشمندانی است که بر این عقیده است اگر سیر فعلی ادامه پیدا کند جنگ‌های آینده نه بر سر نفت، بلکه بر سر منابع آب خواهد بود. او معتقد است که بحران جهانی کمبود آب نه‌تنها بر اقتصاد جهانی تاثیرگذار خواهد بود بلکه پیامدهای امنیتی، نظامی، اجتماعی و سیاسی برای کشورها به دنبال خواهد داشت. گفت‌وگوی «شهروند» را با این استاد دانشگاه می‌خوانید.
 
ادامه مطلب ...

اعتدال‌گرائی و ریشه‌های رادیکالیسم در ایران

در عموم کشورها، عامه مردم درجه‌ای از احساس و هیجان را با خود حمل می‌کنند، اما فاجعه آنجاست که نخبگان فکری و نخبگان تصمیم گیر در کشوری گرفتار هیجان، مزاج، بی‌دقتی، و روزمرگی شوند.

 
ادامه مطلب ...

سناریوهای تقسیم سوریه چیست؟

سایه سنگین تجزیه بر سر دمشق
یک منبع سیاسی نزدیک به دمشق می گوید: «تجزیه سوریه انتخابی گریزناپذیر است. حکومت می خواهد بر نوار ساحلی و شهرهای حمص و حماة در مرکز شهر و تمام مناطق دمشق و محیط پیرامونی آن مسلط شود تا سپس تن به تجزیه دهد.»
 
ادامه مطلب ...

چرایی تعامل ایران و اروپا

مجتبی تقوی نژاد

در شرایطی که نظرسنجی‌ها، پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌ها، هیچ‌کدام تشکیل یک دولت تک‌حزبی و مستقل را نوید نمی‌دادند و بسیاری از تحلیل گران از شرایط سخت کامرون پس از انتخابات سخن می‌گفتند، نتایج اما به شکل دیگری رقم خورد و این «اد میلیبند» بود که بهت‌زده از نتایج به‌دست‌آمده و ناکام مانده از کسب رهبری دولت، رهبری حزب کارگر را نیز وانهاد. پس از شمارش آراء مشخص گردید که حزب محافظه‌کار Conservative Party به تعداد ۳۳۱ کرسی، حزب کارگر (Labour Party) به تعداد ۲۳۲ کرسی، حزب ملی اسکاتلند (Scottish National Party) به تعداد ۵۶ کرسی، لیبرال دموکرات‌ها () ۸ کرسی و سایر احزاب کوچک‌تر درمجموع ۱۵ کرسی از مجموع ۶۵۰ کرسی مجلس عوام بریتانیا کسب نمودند. بدین ترتیب محافظه‌کاران و حزب ملی اسکاتلند به ترتیب ۲۴ و ۵۰ کرسی بیشتر از انتخابات سال ۲۰۱۰ و احزاب کارگر و لیبرال دموکرات به ترتیب ۲۶ و ۴۷ کرسی کمتر از انتخابات ۲۰۱۰ کسب نمودند.


   ادامه مطلب ...

سحابی چگونه می‌اندیشید؟

ضیاءمصباح

یادداشت حاضر نگاهی است به گوشه‌ای از نظریات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شادروان مهندس عزت‌الله سحابی، چهره پاک سیاسی- اجتماعی که در تیرماه ٧۶ خطاب به رئیس‌جمهور منتخب نوشته است. به مناسبت چهارمین سالگرد درگذشت این انسان میهن‌دوست، تحلیل‌ها و پیشنهاد‌هایی ارائه می‌شود که به‌نظر نگارنده بهتر از هرگونه تعریف و تمجید یا ذکر خاطره‌ای در توصیف خصوصیات و آگاهی‌های اوست. مقایسه دیدگاه‌های وی در ١٨سال قبل با شرایط امروز از هر نظر قابل‌تأمل است.  شادروان سحابی در مقدمه خطاب به رئیس‌جمهور دوران اصلاحات می‌نویسد: درباره ضرورت و اهمیت عقلانیت، خود واقفید و نیازی به یادآوری نیست، اما در مورد تجربه، از آنجا که در سال‌های اخیر گروه‌هایی، تجربه اجتماعی و تاریخی را نفی کرده‌اند، ناگزیرم نکاتی را به استحضار برسانم:

 


  
ادامه مطلب ...

راز افول حزب عدالت و توسعه

تمامیت‌خواهی و اقتدارگرایی اردوغان ابدی نبود
حزبی که اصول و استراتژی خود را بر مبنای "عدالت" و "توسعه" بنا نهاده بود نتوانست ملتی را به پایبندی خود به این اصول مطمئن سازد.
 
ادامه مطلب ...

آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت

احمد غلامی - واقعیت‌هایی وجود دارد که آگاهانه به حقیقت خیانت می‌کنند. مثل بازیگری که در روی صحنه و در زیر کانون نور، نگاه تماشاگران را مجذوب خود می‌کند و با صدای بلندی دم از صلح می‌زند و نمی‌گذارد در پس پشت تاریکی صحنه آواز مردگان به گوش برسد. با روشنایی تمام صحنه، حقیقت جلوه‌گر و واقعیت دروغین افشا می‌شود. این «کانونی‌کردن نگاه مردم» در سیاست هم بسیار رایج است.
 
ادامه مطلب ...

گزارشی از یاران بازداشتی‌ دولت «پاک‌دست» احمدی‌نژاد

خبر بازداشت حمید بقایی تداعی ساده‌ای است از توالی فساد زنجیره‌ای در دولت‌های نهم و دهم؛ دولتی که به تأکید رئیسش بنا بود دولت پاکدستان باشد و درواقع به مسیری خلاف پاکدستی رفت و حالا انبوهی از پرونده‌های فساد و تخلف به یادگار گذاشته و ردیفی از اسامی مسئولان بازداشت‌شده که یکی‌در‌میان در رسانه‌ها منتشر شود.
 
ادامه مطلب ...

تهدید داعش در فضای سایبری را دست کم نگیرید

لشکر هک تروریست‌ها
آیا باید نگران باشیم خلیفه سایبری و داعش حملات گسترده علیه شبکه‌ها همچون ویروس استاکس نت که علیه ایران از آن استفاده شد، انجام دهند؟
 
ادامه مطلب ...

ارتباط پروژه تجزیه عراق و تقویت چندباره تروریست‌های داعش

چرا با وجود اینکه جنگنده‌های 50 دولت به سرکردگی آمریکا مراکز استقرار عناصر تروریستی داعش را موشک باران می‌کنند، این گروه همچنان آزادانه درگیری‌های زمینی خود با گروه‌های مردمی عراق و ارتش این کشور را دنبال می کند؟
 
ادامه مطلب ...

رویای اردوغان برآورده می‌شود؟

در انتخابات کنونی ترکیه نقش حزب کُردها یعنی حزب دموکراتیک خلق‌ها بسیار پررنگ شده است. شکست این حزب ادامه وضع موجود با اقتدار بیشتر آقای اردوغان و حزبش را به همراه دارد. 

 


   ادامه مطلب ...